در دنیای امروز، با پیشرفت فناوری و نیاز به بهبود کارایی در فرآیندهای معاملاتی، سامانه‌های خودنویس و کاتب به عنوان دو پلتفرم مهم در این زمینه شناخته می‌شوند. این دو سامانه هر کدام ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاص خود را دارند. در این مقاله، به بررسی دقیق این دو سامانه خواهیم پرداخت و نقاط قوت و ضعف هر یک را مورد تحلیل قرار خواهیم داد. هدف ما از این مقایسه، کمک به انتخاب بهترین گزینه متناسب با نیازهای شما است.
استفاده از تخصص و دانش افراد متخصص در حوزه تنظیم قراردادها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. دانشی که در هر دو حوزه عملی و تئوری قابل اتکا بوده و قابلیت پیش بینی چالش های ممکن و ارائه راه حل را داشته باشد. موسسه حقوقی کریمی و همکاران با داشتن تیمی باتجربه آماده خدمت رسانی به کسب و کارها در این حوزه می باشد.
سامانۀ خودنویس
وزارت راه و شهرسازی به منظور داشتن کنترل و نظارت بهتر و بیشتر بر بازار مسکن و مدیریت قیمت ها، جهت رفاه مردم سامانه خودنویس املاک را طراحی و راه اندازی نموده است. سامانه خودنویس املاک khodnevis.mrud.ir یک پلتفرم آنلاین تخصصی در حوزه معاملات ملکی است که به کاربران امکان می‌دهد تا اسناد حقوقی مرتبط با خرید، فروش، و اجاره ملک و تسهیل فرآیندهای ثبتی و کاهش نیاز به مراجعه حضوری طراحی شده است. کاربران با ورود به سایت می توانند درخواست های مختلفی از جمله ثبت ملک، انتقال سند، تقسیم نامه و سایر خدمات ثبتی را به صورت آنلاین ثبت و پیگیری کنند.
لازم به ذکر است که اشخاص حقیقی و حقوقی قادر به تنظیم قرارداد فروش غیررسمی (اسناد عادی و دفترچه‌ای) نیستند و تنها مشاوران املاک می‌توانند این نوع قرارداد را تنظیم کنند. همچنین، اشخاص حقیقی و حقوقی (غیر از مشاوران املاک) تنها قادر به ایجاد قرارداد فروش رسمی (دارای سند تک‌برگ) و اجاره می‌باشند.
چند نکته که باید در نظر داشته باشید:
– ملک باید در سامانه ملی املاک و اسکان ثبت شده باشد.
– قرارداد نباید بیشتر از ۳۶۵ روز باشد. در صورت طولانی‌تر بودن، باید افزایش رهن و اجاره برای سال دوم وارد شود.
– دو شاهد باید برای تأیید قرارداد معرفی شوند.
– قبل از صدور کد رهگیری، از صحت اسناد و مدارک مطمئن شوید.
سامانۀکاتب
سامانۀ کاتب یک پلتفرم جامع دیجیتال است که توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور طراحی شده و به منظور ارائه انواع خدمات ثبتی به صورت آنلاین و در هر ساعت از شبانه‌روز راه‌اندازی شده است. این سامانه از طریق وب‌سایت، اپلیکیشن موبایل، و کدهای دستوری (USSD) به شهروندان و کسب‌وکارها خدمات مختلفی را ارائه می‌دهد.
با اجرای قانون الزام به ثبت سند اموال غیرمنقول و فعال شدن سامانه کاتب، فرایند ثبت معاملات املاک و صدور اسناد نیز تغییر کرده و به تدریج باید همه معاملات به سامانه جدید منتقل شود. این سامانه جدیدترین میزبان معاملات ملکی است. در سامانه کاتب به واسطه اتصال مستقیم بنگاه های مشاور املاک به دفاتر ثبت اسناد رسمی و قوه قضاییه، مسیری امن تر و شفاف تر برای معاملات ملی مهیا خواهد شد.
البته معاملات ملکی فقط یکی از کارهایی است که در سامانه کاتب انجام می شود و سایر خدمات مرتبط با دفاتر ثبت اسناد اعم از انواع استعلام، ثبت شرکت ها، مالکیت معنوی، اصالت سنجی اسناد، امور اشخاص حقوقی و… نیز در این سامانه ارائه می شود.
طبق قانون الزام به ثبت سند معاملات غیرمنقول، پیش نویس معاملات اموال غیرمنقول باید توسط دلالان قانونی یعنی مشاور املاک با شناسه صنفی در سامانه کاتب ثبت شود و برای این کار دسترسی مستقیم برای مردم ایجاد نخواهد شد. درحقیقت، با ثبت معامله در سامانه کاتب علاوه بر هویت طرفین معامله، اطلاعات مشاور املاک و مجوز او نیز به ثبت می رسد و در ادامه به صورت یکپارچه، اقدامات مربوط به صدور سند آن معامله انجام میشود.
کد رهگیری چیست؟
کد رهگیری یک شناسه 16 رقمی است که پس از ثبت هر معامله ملکی (خرید، فروش یا اجاره) در سامانه‌های مرتبط مانند خودنویس یا کاتب صادر میشود. این کد به عنوان یک سند رسمی، اعتبار قانونی معامله را تضمین کرده و از بروز مشکلات و سوءاستفاده‌ها جلوگیری می‌کند.
تفاوت سامانه خودنویس و کاتب چیست؟
فقط افراد دارای مجوز می توانند از سامانه «کاتب» استفاده کنند. این سامانه مرجع تخصصی ثبت قراردادهای خرید و فروش و اجاره ملک است و مشکلات حقوقی که سامانه خودنویس ممکن است ایجاد کند را ندارد. افراد فاقد مجوز و افراد عادی نمی توانند در سامانه کاتب قرارداد ثبت کنند. مشاوران املاک دارای مجوز پس از ثبت نام با درج کد ملی و اطلاعات شناسنامه‌ای، وارد منو مشاوران املاک می‌شوند. در این قسمت دو منو برای آنها باز میشود؛ یکی خارج از قانون الزام و دیگری مشمول قانون الزام است که اسناد تاریخ ۳ تیرماه ۱۴۰۳ به بعد باید پیش نویس آن ثبت شود. موارد خارج از قانون الزام هم مربوط به قبل از این تاریخ است که مشاوران املاک مثل قراردادهای قبل می‌توانند مبایعه‌نامه و اجاره‌نامه‌ها را ثبت کنند.
سامانه خودنویس به تمامی افراد حقیقی و حقوقی قابل احراز هویت، حتی آنهایی که مجوز مشاور املاک ندارند، اجازه ثبت قرارداد می‌دهد. این ویژگی، با وجود تسهیل دسترسی، این اشکال را دارد که افرادی با دانش حقوقی ناکافی نیز می‌توانند مستقیماً قرارداد ثبت کنند.
برای انعقاد قراردادی که تامین کننده مزایای هر دو طرف باشد استفاده از تخصص و راهنمایی متخصصان این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است. افرادی که علاوه بر دانش تئوری از چالش های عملی احتمالی نیز آگاهی داشته باشند. موسسه حقوقی کریمی و همکاران با داشتن تیمی متخصص می تواند در جهت تامین منافع شما برای انعقاد یک قرارداد جامع و مطمئن قدم بردارد.