با گسترش روز افزون ارتباطات تجاری بین المللی، قراردادهای بیمه بین المللی به یکی از مهمترین قراردادهای این حوزه تبدیل شده اند. صادرات و واردات محصولات، توزیع در سطح بین المللی، پیمانکاری، دفاتر بازاریابی از جمله موارد و فعالیت هایی هستند که به خوبی ضرورت انعقاد قراردادهای بیمه بین المللی را روشن می سازند.
انعقاد این قراردادها همانند دیگر قراردادهای بین المللی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در تهیه و تنظیم این قراردادها دقت عمل و همچنین دانش تئوری و عملی از جمله مهمترین اصول و پیش نیازها می باشد. استفاده از راهنمایی متخصصانی که بتوانند موارد دور از انتظار را به درستی پیش بینی نموده و راه حل مناسب هر چالش را در قرارداد بگنجانند مطمئن ترین راه انعقاد هرچه دقیق تر این قراردادهاست. موسسه حقوقی کریمی و همکاران با داشتن تیمی متخصص در حوزه قراردادهای تجاری بین المللی آماده خدمت رسانی به شما در این زمینه می باشد.
تعریف
قرارداد بیمه بینالمللی توافقی است میان بیمهگذار و بیمهگر که به منظور پوشش ریسکهایی با ماهیت فرامرزی منعقد میشود و تحت تأثیر قوانین و مقررات ملی و بینالمللی قرار دارد. این نوع قرارداد، که ذاتاً یک قرارداد تبعی محسوب میشود، به منظور تأمین امنیت در برابر خطرات اصلی موضوع قرارداد منعقد میشود و معمولاً حوزههایی مانند بیمه حملونقل، سرمایهگذاری خارجی و فعالیتهای تجاری بینالمللی را در بر میگیرد. شناسایی قانون حاکم، تعیین مرجع حل اختلاف و رعایت مقررات کشور محل اجرا از نکات کلیدی در تنظیم این قراردادهاست.
مزایا و معایب
یکی از بزرگترین مزایای این قراردادها آسودگی خاطری است که برای بیمه گذار به همراه می آورد. بیمه گذار میتواند با توجه به ارزش فعالیت تجاری و یا شرایط و مزایای ارائه شده از جانب شرکت های دولتی یا خصوصی بیمه، یکی از آنها را انتخاب کرده و امنیت فعالیت خود را تامین و تضمین نماید. اما چرا بسیاری از فعالان تجاری از انعقاد قراردادهای بیمه گریزانند؟ اولین دلیل حق بیمه بسیار بالای شرکت های بیمه می باشد. همچنین در مرحله پرداخت، شرایط و نکات بسیاری مورد توجه قرار می گیرد و فعالان اقتصادی بر این باور هستند که این نکته سنجی عمیق شرکت های بیمه در واقع روشی برای عدم پرداخت خسارت می باشد و با بروز کوچکترین اشتباهی در رعایت یک قائده هرچند جزئی امکان عدم دریافت خسارت از طرف بیمه وجود دارد.
انواع قراردادهای بیمه
ابتدا باید به این نکته اشاره کرد که قراردادهای بیمه اغلب در قراردادهای حمل و نقل کالا کاربرد دارد که به مهمترین آنها در ادامه پرداخته می شود:
قراردادهای بیمه حمل و نقل صادراتی و وارداتی
این قراردادها برای حفاظت از منافع و کالاهای تجار بین المللی منعقد می گردد و آنها را از خطرات ممکن در طول مسیر حمل و نقل از جمله آسیب دیدگی، سرقت یا از دست رفتن کالا محافظت می نماید. بیمه حمل و نقل صادراتی کالا را از کشور مبدا (صادرکننده) تا مقصد (اردکننده) تحت پوشش قرار می دهد. این بیمه ها برای صادرکنندگان طراحی میشود تا با اطمینان خاطر اقدام به ارسال کالاهای خود به کشورهای دیگر نمایند. از سوی دیگر، ممکن است به هنگام ورود کالا به کشور آسیب هایی به کالا ها وارد شود که امکان جبران خسارت آنها تنها با پوشش بیمه امکان پذیر باشد.
اصلی ترین تفاوت این دو نوع بیمه در پوشش زمانی و مکانی است. بیمه صادراتی از مبدا تا مقصد پوشش دارد اما بیمه وارداتی از زمانی شروع میشود که کالا به کشور وارد می شود.
قراردادادهای بیمه حمل و نقل هوایی
در صورتی که نوع حمل و نقل کالا در قرارداد هوایی تعیین شده باشد، برای کاهش ریسک آسیب یا خسارت به کالا در فرآیند اجرای قراردادهای بینالمللی، طرفین میتوانند با انتخاب بیمه حملونقل هوایی، پوشش لازم را برای کالای موردنظر خود فراهم کرده و امنیت حمل آن را تضمین کنند.
قرارداد بیمه حمل و نقل دریایی
بیمه حمل و نقل دریایی را میتوان یکی از سخت ترین و البته عجیب ترین انواع بیمه به شمار آورد. در این نوع بیمه، بیمه گر در صورت از بین رفتن تمامی کالا و به علت یکی از خطرات دریایی اقدام به پرداخت خسارت به بیمه گذار می نماید. به عبارتی در صورت باقی ماندنن حتی بخش اندکی از کالا خسارتی به بیمه گذار تعلق نمی گیرد.
قرارداد بیمه حمل و نقل زمینی
این قراردادها معمولا مکمل بیمه نامه های حمل دریایی می باشند و پوشش دهنده خسارات ناشی از خطرات مختلف از جمله آتش سوزی، سرقت، تصادم و چپ کردن، شکستگی، زنگ زدگی، سرقت و عدم تحویل کالا می باشد. اعتبار این بیمه از زمان تحویل کالای بیمه شده در مبدا و تسلیم آن در مقصد مندرج در بیمه نامه می باشد.
قوانین حاکم
قراردادهای بیمه بینالمللی به دلیل ماهیت فراملی خود تحت نظامهای حقوقی متفاوتی قرار میگیرند که قانون یا سیستم حقوقی حاکم بر آنها وظیفه تفسیر، اجرا و تعیین اعتبار قرارداد را بر عهده دارد. طرفین قرارداد معمولاً این امکان را دارند که به طور صریح یا ضمنی قانون حاکم را در متن قرارداد تعیین کنند؛ به این ترتیب اصل آزادی اراده به عنوان یک اصل بنیادین در حقوق قراردادهای بینالمللی به رسمیت شناخته شده است.
در صورت عدم تعیین قانون حاکم توسط طرفین، دادگاه یا مرجع صالح براساس قواعد حل تعارض قوانین خود، قانون مناسب را مشخص میکند. با این حال، بر هر قرارداد بیمه بینالمللی الزاماً قواعد آمره و نظم عمومی کشورها تحمیل میشود که توافق برخلاف آنها امکانپذیر نیست.
به طور کلی، مقررات حاکم بر این قراردادها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
1. قواعد حقوق داخلی کشورها که اغلب آمرهاند و قابلیت توافق خلاف ندارند.
2. قواعد مبتنی بر اصل آزادی قراردادها که به طرفین اجازه میدهد شرایط و قانون حاکم را با آزادی بیشتری تعیین کنند.
امروزه بسیاری از کشورها تلاش کردهاند میزان مداخله قانونی خود را در قراردادهای بیمه بینالمللی به حداقل برسانند تا اصل آزادی اراده بیمهگر و بیمهگذار بیش از پیش پررنگ شود، هرچند که رعایت حداقلهای قانونی همچنان الزامی است.
قراردادهای بیمه بینالمللی به دلیل ماهیت پیچیده و چندوجهی خود نیازمند دقت و تسلط کافی بر جزئیات حقوقی و عملی هستند. همکاری با متخصصان حقوقی مجرب، نقشی کلیدی در تضمین موفقیت و پایداری این قراردادها دارد و میتواند از بسیاری از ریسکها و چالشهای پیشبینینشده جلوگیری کند. موسسه حقوقی کریمی و همکاران با تکیه بر تجربه و دانش تخصصی در حوزه قراردادهای بینالمللی، آماده است تا در تمامی مراحل مذاکره، تدوین و اجرای قراردادهای بیمه همراه شما باشد.