از نظر حقوقی، مرگ یک فرد آثار قابل توجهی به همراه خواهد داشت. یکی از اساسی ترین آثار مرگ افراد انتقال اموال آنها به وراث می باشد. در این بین گاهی افراد قبل از مرگ وصیتی برای اموال یا اموراتشان انجام میدهند که لازم است به آن عمل شود.
وصیت فرد متوفی، صحت سنجی آن، اجرای دقیق خواسته های متوفی، انحصار وراثت، تحریر ترکه و تقسیم آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و در بسیاری اوقات محل اختلافات عمیق پس از مرگ متوفی می باشد.
بهره گیری از تخصص و تجارب افراد متخصص این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است. درهمین راستا موسسه حقوقی کریمی و همکاران با تیمی متشکل از وکلای مجرب، مشاوره حقوقی تخصصی و پشتیبانی از منافع شما در این زمینه را ارائه می دهد.
وراثت
تقسیم ارث بین ورثه متوفی طبق ضوابط و قوانین مربوط به ارث مندرج در قانون مدنی ایران انجام می شود، بنابراین به هنگام تصمیم به تقسیم ارث بین وراث، فقط افراد ذکر شده در طبقات و درجات ارث بر اساس اولویت و بر اساس”قاعده نزدیکترین به متوفی” میتوانند از مزایای آن بهرهمند شوند. بدین معنا که در صورت وجود وراث در نزدیکترین طبقه، وراث طبقات بعدی از ارث محروم می شوند.
هنگامی که شخص از دنیا می رود، اگر وصیتی داشته باشد، قبل از تقسیم ارث، ابتدا وصیت وی اجرا می شود. با این حال، ذکر این نکته ضروری است که طبق قوانین و مقررات ایران، انتقال میراث از طریق وصیت نامه برای بیش از یک سوم اموال اعتبار قانونی ندارد. این بدان معناست که متوفی تنها می تواند تا یک سوم اموال و دارایی های خود را با وصیت نامه به ذینفعان واگذار کند. در صورت وصیت به بیش از ثلث اموال، عمل به آن برای ورثه اختیاری بوده و آنها قانوناً مکلف به این کار نیستند.
اقدامات اولیه
یکی از سوالات اساسی و ابتدایی در مورد تقسیم ارث این است که وراث چگونه می توانند به طور قانونی سهم خود را دریافت کنند؟ اولین گام در ارث و تقسیم دارایی متوفی این است که وراث اقدام به اخذ گواهی انحصار وراثت نمایند، این گواهی ورثه متوفی را تصدیق و شناسایی نموده و مشخص مینماید که چه کسی میتواند از متوفی ارث ببرد و هر ورثه چه سهمی دارد. با این حال برای برداشتن همین گام ابتدایی نیز لازم به انجام مقدماتی است که در ادامه به آن می پردازیم.
یکی از سوالات متداول این است که چگونه می توان گواهی انحصار وراثت را دریافت کرد و تحریر ترکه و تقسیم ارث را انجام داد؟
اولین قدم در این مسیر، جمع آوری مدارک لازم از جمله گواهی فوت و گواهی های مربوطه توسط یکی از وراث است. پس از آن دادخواستی به مرجع ذیصلاح (معمولاً شورای حل اختلاف) برای شروع فرآیند، ارائه می شود. پس از صدور گواهی نامه، مراحل باقی مانده تقسیم دارایی متوفی بین وراث می تواند آغاز گردد.
دفتر خدمات قضایی
در اولین قدم، متقاضی باید گواهی فوت را دریافت کرده و سپس دادخواست انحصار وراثت را در دفتر خدمات قضایی تنظیم نماید. نکته مهمی که باید به آن توجه شود این است که ارائه این درخواست از جانب یکی از وراث کافی بوده و انجام این کار برای همه آنها یا موافقتشان با دادخواست انحصار وراثت الزامی نیست.
لازم به ذکر است که در دفتر خدمات قضایی، متقاضی باید مدارک دیگری از قبیل شناسنامه و کارت ملی متوفی و همچنین شناسنامه و کارت ملی وراث را ضمیمه درخواست نماید.
کلیه این اسناد باید نزد مرجع صالح یعنی شورای حل اختلاف ارائه شود. همچنین سند ازدواج و وصیت نامه متوفی (در صورت وجود) به عنوان مدارک لازم ضمیمه دادخواست حصر وراثت باشد.
شورای حل اختلاف
تشریفات وراثت و صدور گواهی تحریر ترکه در اختیار شورای حل اختلاف آخرین محل سکونت متوفی است. اما سوالی که ممکن است مطرح شود این است که مراحل مربوط به انحصار وراثت و تحریرترکه در شورای حل اختلاف چگونه است و به عبارتی شورای حل اختلاف پس از وصول دادخواست انحصار وراثت چگونه با آن برخورد می کند؟
پروسه تقسیم ارث در شورای حل اختلاف به این صورت است که شورا مدارک ارائه شده از سوی متقاضیان را بررسی می کند و سپس اقدام به انتشار آگهی در روزنامه می نماید تا اگر شخص دیگری ادعای وراثت دارد، خود را معرفی نماید. پس از اعلام موضوع از سوی شورا و گذشت یک ماه، شورا میتواند گواهی انحصار وراثت را صادر نماید. در این گواهی کلیه وراثی که می توانند از متوفی ارث ببرند به تفصیل مشخص شده اند.
پس از آن دادخواست تحریر ترکه از سوی وراث تقدیم شورا می گردد. در دادنامه تحریر ترکه ای که از سوی شورا صادر میشود، میزان سهم الارث هر کدام از وراث مشخص شده و بر اساس آن وراث اقدام به تقسیم ترکه مابین خود می نمایند.
با اینکه ممکن است مجموعه اقدامات مربوط به انحصار وراثت و تحریرترکه ساده به نظر برسد، اما از اختلافاتی که ممکن است بین وراث به وجود آید و موجب پیچیده شدن پروسه تقسیم ارث گردد، نمیتوان غافل شد. ممکن است در این زمینه موانع و مشکلاتی ایجاد شود که برای حل و فصل آن نیاز به دریافت راهنمایی از افراد متخصص در این زمینه باشد. در صورت نیاز به دریافت خدمات حقوقی یا انجام سایر امور مربوط به وراثت بر اساس قوانین نسبتاً پیچیده ایران، می توانید از طریق بخش تماس با ما با موسسه حقوقی کریمی و همکاران در ارتباط باشید تا از تیم وکلای متخصص ما مشاوره حقوقی تخصصی دریافت کنید.