روش های جایگزین حل و فصل اختلافات(ADR) به زبان ساده، فرآیندی است که به افراد اجازه می دهد تا اختلافات را بدون حضور در دادگاه حل و فصل کنند. این رویکرد سریعتر، کمهزینهتر و انعطافپذیرتر برای حل و فصل منازعات نسبت به سیستم دادگاه سنتی است. روش های ADR شامل میانجی گری، داوری، مذاکره و ارزیابی بی طرفانه است.
اختلافات حقوقی و حل و فصل آنها می تواند استرس زا و زمان بر باشد. به همین دلیل است که موسسه حقوقی کریمی و همکاران گزینه روش های جایگزین را به موکلان خود جهت حل اختلافاتشان در خارج از دادگاه ارائه می دهد. وکلای مجرب و کارشناسان ما پرونده شما را ارزیابی کرده و مناسب ترین روش ADR را برای دستیابی به یک راه حل عادلانه و کارآمد تعیین می نمایند. هدف ما ارائه راه حلی مقرون به صرفه و به موقع است که نیازها و انتظارات شما را برآورده سازد.
تاریخچه
استفاده از روش های جایگزین حل و فصل اختلافات(ADR) در دهه 1970 برای حل و فصل اختلافات خارج از سیستم های سنتی دادگاه آغاز شد. فرآیندهای ADR در ابتدا به صورت تجربی برای مقابله با عقب افتادگی های دادگاه و همچنین برای ارائه تکنیکهای حل اختلاف در مسائل مربوط به محیطزیست و منابع طبیعی مورد استفاده قرار گرفتند.
در سال 1985، دادستان کل ایالات متحده نیاز به ADR را روشی مناسب برای کاهش زمان و هزینه در دعاوی مدنی تشخیص داد. در نتیجه، دستوری برای ترویج استفاده از ADR در حل و فصل اختلافات صادر شد. این اقدام با هدف کاهش تأخیر و هزینه های بالای دادرسی سنتی انجام شد.
چند سال بعد، وزارت دادگستری آمریکا نیز تشخیص داد که ADR مزایای بیشتری نسبت به رسیدگی به دعاوی در دادگاه ها دارد. بدین ترتیب وزارت دادگستری از اولین قانون ADR که در سال 1990 توسط کنگره تصویب شد، حمایت کرد. این قانون استفاده از فرآیندهای ADR را برای حل و فصل اختلافات به طور موثرتر و مقرون به صرفه تر تشویق کرد، که به طور کلی برای طرفین درگیر و همچنین سیستم دادگاه سودمند است.
مزایای ADR
روش های جایگزین حل و فصل اختلافات( (ADRمزایای زیادی نسبت به روش های سنتی دارد، از جمله:
1) سرعت رسیدگی در این روش بیشتر از روش های سنتی بوده و امکان حل و فصل اختلافات در زمانی کوتاهتر وجود دارد. این ویژگی می تواند به ویژه برای طرف هایی که با مسائل حساس به زمان سر و کار داشته و نیاز به حل و فصل در اسرع وقت دارند مفید باشد.
2) این روش اغلب به راه حل های خلاقانه تر منجر می شود. برخلاف دعاوی سنتی که میتواند از نظر انواع راه حلهای موجود کاملاً سخت و محدود باشد، ADR به طرفین اجازه میدهد راهحلهای منحصربهفرد و نوآورانهای ارائه دهند که ممکن است از طریق سیستم دادگاه در دسترس نباشد. این ویژگی به خصوص در موارد پیچیده که راه حل های واضحی وجود ندارد بسیار مفید است.
3) ADRاز اتلاف وقت طرفین دعوا و وکلای آنها جلوگیری میکند؛ از آنجایی که فرآیند آن معمولاً سریعتر و ساده تر از دعاوی سنتی است، میتواند راه کارآمدتری برای حل و فصل اختلافات باشد.
4) یک مزیت مهم دیگر که نباید آن را از نظر دور داشت، افزایش شفافیت موضوعات برای بررسی شخص ثالث است و در صورتی که پرونده در نهایت به دادگاه برسد، تصمیمگیری را برای قاضی یا داور آسانتر می نماید.
انواع روش های جایگزین حل و فصل اختلافات
داوری
ساده ترین تعریف برای داوری این است که در داوری یک فرد بیطرف (داور) یا یک هیئت داوری تصمیمی الزامآور اتخاذ میکند. معمولاً طرفین میتوانند داوران خود را انتخاب کنند، مگر اینکه در توافقنامه چیز دیگری ذکر شده باشد. گاهی اوقات، طرفین ممکن است یک داور خاص را برای رسیدگی به مجموعهای از پروندهها یا برای خدمت به طرفین به مدت معین منصوب نمایند. با این حال، معمولاً برای هر اختلاف جدید داور متفاوتی انتخاب میشود. همچنین طرفین توافق میکنند که به تصمیم داور پایبند باشند و تنها موظف به “در نظر گرفتن” نظر یا پیشنهاد او نیستند. در این روش، تصمیم داور ارزش قانونی دارد و این تصمیمات توسط دادگاه قابل بررسی نیست. لازم به ذکر است که برخی از توافقها ممکن است داوران “دائم” را پیشبینی کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است هیئتهای داوری را در نظر بگیرند.
البته مباحث مربوط به داوری بسیار گسترده تر است که در این مقال نمیگنجد و در مطالب آینده به تفصیل به این موضوع خواهیم پرداخت. لازم به ذکر است که در سطح عملی داوری امکان مواجهه با چالش هایی وجود دارد که برای حل و فصل آنها نیاز به مشورت با افراد متخصص در این حوزه می باشد.
میانجی گری
میانجی گری یک فرآیند داوطلبانه است که طی آن یک شخص ثالث بی طرف در یک اختلاف یا مذاکره برای کمک به طرفین در حل آن دخالت می نماید. میانجی صلاحیت تصمیم گیری نداشته و صرفا در مقام یک پیشنهاد کننده حاضر میشود؛ در نتیجه طرفین می توانند هر پیشنهادی ار جانب میانجی را بپذیرند یا رد کنند. میانجیگری در جایی که طرفین نتوانستهاند گفتوگوی سازندهای را آغاز کنند یا در حال گفتگو بودهاند، اما به بنبستی ظاهراً غیرقابل عبور رسیدهاند، بسیار مفید خواهد بود.
در میانجیگری، نقش اصلی میانجی کمک به طرفین در دستیابی به یک راه حل قابل قبول برای مسائل مورد اختلاف است. میانجی پیشنهاداتی را برای کمک به طرفین برای دستیابی به توافق ارائه کرده و غالباً با طرفین به صورت جداگانه و در گروههای جمعی کار میکند تا گزینههای قابل قبول را بررسی نماید و یا پیشنهادهایی ارائه دهد که ممکن است طرفها را به حلوفصل نزدیکتر کند.
میانجی گری عموماً هزینه کمتر، زمان کمتر و درگیری و خصومت کمتری نسبت به دعاوی مطرح شده در دادگاه ها دارد و می توان از آن برای حل طیف وسیعی از اختلافات از جمله اختلافات تجاری، اختلافات شغلی، اختلافات خانوادگی و اختلافات اجتماعی استفاده کرد.
مذاکره
یکی از رایج ترین اشکال روش های جایگزین حل و فصل اختلافات مذاکره می باشد. مذاکرات را می توان از طریق مکاتبات کتبی یا ملاقات حضوری انجام داد. نکته مهم این است که هرگونه اظهاراتی که در طول مذاکرات بیان می شود نمی تواند بعداً در دادگاه مورد استفاده قرار گیرد. البته این عدم استفاده بدین معناست که نمیتواند به عنوان دلیل به کار برود و منظور این است که سندیت آن امری قطعی نیست. مذاکره نیز همانند میانجی گری مقرون به صرفه تر از مراجعه به دادگاه یا درگیر شدن در یک اختلاف طولانی می باشد.
ارزیابی بی طرفانه یا خنثی
این روش یکی از روشهای کمتر شناخته شده در میان روشهای جایگزین حل اختلاف است که در آن یک کارشناس بیطرف با تخصص در موضوع مورد اختلاف، به استماع و سپس بررسی استدلال های طرفین میپردازد. پس از ارزیابی نقاط قوت و ضعف هر یک از طرفین، کارشناس نتایج محتمل دادگاه را بررسی کرده و به طرفین کمک میکند تا درک بهتری از نتایج احتمالی در صورت ارجاع به دادگاه داشته باشند. هدف از این فرایند، ترغیب طرفین به حل و فصل اختلافات خارج از دادگاه است.
علاوه بر این، ارزیاب بی طرف ممکن است با رضایت طرفین، به ارائه راهنمایی در مورد برنامه ریزی های لازم برای پرونده و کمک به حل و فصل اختلاف اقدام نماید. این راهنمایی می تواند به طرفین کمک کند تا مسائل حقوقی موجود و گزینه های مختلف خود را برای حل اختلاف بهتر درک کنند.
با توجه به پیچیدگی مسائل مربوط به روش های جایگزین حل اختلاف، مشاوره گرفتن از وکلای حرفه ای بیش از هر زمان دیگری ضروری است. شما می توانید از طریق بخش تماس با ما، با کارشناسان مجرب حقوقی ما در ارتباط بوده و راهنمایی های لازم را دریافت نمایید.