خرید و فروش سهام یکی از مهمترین نقل و انتقالاتی است که در شرکتها و کسبوکارها صورت میگیرد و قراردادهای مربوط به آن یکی از مهمترین انواع قراردادهاست. سهام و معاملات مربوط به آن ماهیت خاصی دارد و به همین دلیل قراردادهای مربوط به آن نیز باید از ظرافتهای ویژهای برخوردار باشد. رعایت تشریفات قانونی و اداری در این قراردادها از جمله اموری است که باید توجه ویژهای به آنها مبذول داشت.
یکی از بهترین راهها برای تنظیم قراردادهای خرید و فروش سهام استفاده از دانش و راهنمایی افراد متخصص این حوزه میباشد. متخصصانی که توانایی بالایی برای حفظ ظرافتهای حقوقی این قراردادها داشته و بتوانند منافع هر دو طرف را در بالاترین حد ممکن حفظ نمایند. در همین راستا موسسه حقوقی کریمی و همکاران با داشتن تیمی متخصص در امور مربوط به شرکتهای تجاری و تنظیم قراردادها آماده خدمترسانی به شما میباشد.
تعریف سهام
سهام عبارت است از قطعات مساوی از سرمایه شرکت که مشخصکننده میزان تعهدات، مشارکت و همچنین منافع صاحب آن در شرکت میباشد. این قطعات قابل معامله و نقل و انتقال میباشند. هر کدام از سهامداران به نسبت سهامی که در شرکت دارند، حق رای، حق دریافت سود و حق تقدم در خرید سهام جدید را دارا میباشند. این سهمها علاوه بر حقوق، تعهداتی نیز به همراه دارند که متناسب با میزان سهام خواهند بود.
انواع سهام و نحوه نقل و انتقال
طبق تبصره ۱ ماده ۲۴ لایحه اصلاحی قانون تجارت، سهام شرکتها به دو نوع بینام و با نام تقسیم میشود. مالک سهام با نام مشخص بوده و در دفتر ثبت سهام شرکت میتوان مشخصات مالک را مشاهده نمود. ماده ۴۰ ل.ا.ق.ت. به نحوه نقل و انتقال سهام با نام اشاره داشته و بیان میکند انتقال سهام با نام باید در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت برسد و انتقالدهنده یا وکیل یا نماینده قانونی او باید انتقال را در دفتر مزبور امضا کند. انتقال سهام با نام بدون ثبت در دفتر ثبت سهام شرکت منتقل گردد، این انتقال از نظر شرکت و اشخاص ثالث فاقد اعتبار میباشد. سهام بینام نوع دیگری از سهام است که به صورت سند در وجه حامل بوده و طبق ماده ۳۹ ل.ا.ق.ت. با قبض و اقباض منتقل میگردد. در واقع مالک سهام بینام شخص دارنده آن میباشد مگر آنکه خلاف آن ثابت شود.
نقل و انتقال سهام به صورت مشروط
یکی از مهمترین سوالاتی که در این زمینه وجود دارد، امکان نقل و انتقال سهم به شرط موافقت هیئت مدیره میباشد. آیا امکان محدودیت نقل و انتقال سهم با این شرط وجود دارد؟
این شرط را در مورد نقل و انتقالات شرکتهای سهامی عام نمیتوان گنجاند و عملی نمود، اما در مورد سهامی خاص هیچ گونه ماده قانونی وجود ندارد که به طور صریح امکان یا عدم امکان درج چنین شرطی را طرح نماید و در نتیجه از آنجایی که منع قانونی برای این شرط وجود ندارد، میتوان انتقال سهام در این نوع شرکتها را مشروط به موافقت هیئت مدیره و یا مجامع عمومی نمود.
تنظیم اسناد رسمی در نقل و انتقال سهام
برای انتقال سهام در شرکتهای سهامی نیازی به تنظیم سند رسمی نمیباشد و این دقیقا نقطه مقابل شرکتهای با مسئولیت محدود است که انتقال سهمالشرکه منوط به تنظیم سند رسمی میباشد.
ارکان مهم قراردادهای انتقال سهام
مهمترین ارکان قراردادهای نقل و انتقال سهام عبارت است از موضوع قرارداد (مبین تعداد و درصد سهام مورد معامله)، مبلغ قرارداد، نحوه پرداخت و همچنین تعهدات طرفین یعنی انتقالگیرنده و انتقالدهنده.
لازم به ذکر است که کلیه حقوق مالی و غیرمالی سهام موضوع قرارداد، از تاریخ انعقاد به خریدار منتقل میگردد.
چند مورد از تشریفات لازم برای نقل و انتقال
علاوه بر تنظیم و امضای قرارداد انتقال سهام، رعایت برخی تشریفات نیز جهت نهایی شدن نقل و انتقال ضروری میباشد:
تشکیل جلسه هیئت مدیره و تنظیم صورتجلسه نقل و انتقال
تمامی اعضای هیئت مدیره و طرفین قرارداد باید ذیل صورتجلسه را جهت اعتباربخشی به آن امضا نمایند. تهیه فهرستی از سهامداران و تعداد سهام آنها در زمان قبل و بعد از نهاییسازی انتقال لازم و ضروری میباشد.
پرداخت مالیات مربوط به انتقال سهام و اخذ گواهی
طبق تبصره ۱ ماده ۱۴۳ قانون مالیاتهای مستقیم، مالیات ثابت ۴ درصدی از انتقال سهام و سهمالشرکه دریافت میشود. افرادی که سهام را منتقل میکنند، باید مالیات مربوطه را به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کرده و «گواهی مربوط به تبصره ۱ ماده ۱۴۳ قانون مالیاتهای مستقیم» را دریافت کنند.
ارائه صورتجلسه و سایر مدارک به اداره ثبت شرکتها
برای ثبت نقل و انتقال سهام، باید صورتجلسه و مدارک مربوطه به اداره ثبت شرکتها ارائه شود تا انتقال رسمی و قانونی ثبت گردد.به دلیل ویژگیهای خاص و پیچیدگیهای حقوقی مربوط به سهام، قرارداد خرید و فروش آن نیازمند دقت و تخصص ویژهای است. عدم رعایت اصول قانونی، تشریفات اداری و نکات حقوقی مرتبط با شرکتها و سهام در تهیه این قرارداد میتواند خسارات قابل توجهی برای هر دو طرف معامله، یعنی خریدار و فروشنده، به همراه داشته باشد. موسسه حقوقی کریمی و همکاران با داشتن تیمی متخصص در امور شرکتها و تهیه و تنظیم قراردادهای تخصصی، آماده خدمترسانی به شما در این زمینه میباشد.