قرارداد عدم افشا یا محرمانگی (NDA) یک قرارداد قانونی الزام آور است که یک رابطه محرمانه بین طرفین قرارداد ایجاد می کند.
طبق این قرارداد هر دو طرف توافق می‌کنند که اطلاعات، دانش و هر گونه اطلاعات محرمانه اختصاصی یا تجاری را برای اهداف مشترک و به مدت معین و شرایط مشخص با یکدیگر به اشتراک بگذارند.
تهیه پیش نویس یک NDA دقیق برای تضمین و تامین منافع هر دو طرف، یک هنر حقوقی بسیار حساس است که نیاز به مشاوره با متخصص دارد. در این راستا موسسه حقوقی کریمی و همکاران با تیمی از وکلای مجرب و متخصص در زمینه های مختلف حقوقی با ارائه مشاوره های حقوقی تخصصی، همراه و حامی منافع موکلان در این فرآیند است.
در مقاله حاضر سعی شده است به نکات مهم قرارداد محرمانگی در یک قالب کاربردی و نه صرفا در قالب تعاریف معمول و تشریح محتوای قرارداد های محرمانگی پرداخته شود.
تعریف
NDA قراردادی است که توسط افراد و کسب و کارها برای محافظت از اطلاعات ارزشمندشان در همکاری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. به موجب این قرارداد طرفین متعهد می شوند اطلاعاتی را که در طول همکاری با یکدیگر به اشتراک گذاشته اند منتشر یا افشا نکنند. عدم افشا یا محرمانگی می تواند به صورت یک قرارداد مستقل، یک شرط یا بند در قرارداد اصلی باشد. طرف های قرارداد عدم افشا عبارتند از افشاکننده و دریافت کننده اطلاعات. البته در مواردی ممکن است هر دو طرف همزمان افشاکننده و دریافت کننده اطلاعات باشند.
مقررات و ملزومات قرارداد محرمانگی
اولاً باید مشخص شود که چه کسانی در قرارداد نقش دارند و به اصطلاح دریافت کننده اطلاعات هستند. اگر شرکتی یکی از طرفین قرارداد باشد، آیا کارکنان شرکت نیز به آن اطلاعات نیز دسترسی دارند یا خیر؟ آیا مشاوران و وکلای شرکت نیز مشمول آن قرارداد هستند؟
ثانیاً کلیه اطلاعات، اسناد و سایر مواردی که به هر نحوی به طرف مقابل منتقل می شود در دایره اطلاعات محرمانه قرار می گیرد و طرف مقابل متعهد به حفظ آنها می باشد. لازم به ذکر است در صورتی که طرف متعاهد از هرگونه افشای اطلاعات به هر طریقی مطلع گردد موظف است که این افشا و همچنین جزئیات افشا شده را به طرف مقابل اطلاع دهد.
نکته بعدی در مورد فسخ قرارداد است. پس از فسخ قرارداد (به هر دلیل) طرف دریافت کننده باید اطلاعات و مدارکی را که در اختیار وی قرار داده شده است به طرف مقابل بازگرداند و در صورت کپی برداری، نسخه های کپی را معدوم نماید.
برخی تعهدات حتی پس از پایان رابطه اصلی نیز باید ادامه یابد. در این گونه موارد باید تصریح کرد که این تعهدات صرف نظر از حفظ یا فسخ اصل قرارداد، فسخ نمی شود. در نتیجه، ممکن است یک قرارداد فسخ شود، اما برخی از تعهدات آن، مانند تعهد به حفظ محرمانگی برخی اطلاعات حساس ادامه یابد.
در قرارداد باید مشخص شود که کدام اطلاعات محرمانه تلقی می شود. آیا تمام اطلاعات یا داده های به اشتراک گذاشته شده بین طرفین محرمانه است؟ این اطلاعات باید به نحوی تعریف شود تا از تعارضات بعدی جلوگیری گردد. همچنین ذکر مواردی که از محرمانگی مستثنی هستند نیز ضروری است. این نوع اطلاعات محرمانه نیستند و به نوعی در دسترس همه می باشند.
یکی دیگر از مسائل قابل توجه زمان است. مدت قرارداد محرمانگی باید به وضوح تعریف شود.
آخرین موضوع مهم ضمانت اجرا و خسارت ناشی از افشای اطلاعات است. محاسبه خسارت ناشی از نقض قرارداد محرمانگی دشوار است. لذا پیشنهاد می شود از ابتدا مبلغ دقیق تعهد در قرارداد تعیین شود.
استثناهای قرارداد محرمانگی
تعهد های مربوط به محرمانگی در قراردادها غالبا به صورت مطلق نیست. در برخی موارد، ممکن است گیرنده اطلاعات در موقعیتی باشد که اطلاعات را منتشر کند.
یکی از استثنائات و موضوعات جالب مربوط به شخص ثالثی می باشد که این اطلاعات را به طور قانونی به دست آورده است؛ این شخص هیچ تعهدی برای محرمانه نگه داشتن اطلاعات ندارد.
در صورتی که این اطلاعات بدون سهل انگاری و یا سوءنیت طرفین قرارداد در اختیار عموم قرار گرفته باشد نیز این تعهد به طور مطلق نیست.
انواع قرارداد محرمانگی
NDA یکجانبه
رایج ترین مورد انعقاد قرارداد عدم افشای یکجانبه، بین کارمند و کارفرما می باشد. در این قرارداد یکی از طرفین، که معمولاً کارمند می باشد، تعهد می نماید که اطلاعات محرمانه ای را که در جریان کار با آنها آشنا شده است، افشا نکند.
NDA دو جانبه
در این نوع قرارداد هر دوطرف هر دو نقش افشاکننده و دریافت کننده اطلاعات را دارند که در همکاری های تجاری بسیار رایج می باشد.
تصمیم گیری بین این دو نوع NDA بسیار مهم است زیرا آنچه بعدا اتفاق می افتد توسط چندین متغیر تعیین می شود، از جمله اهرم مذاکره و این نکته که آیا یک یا هر دو طرف موافق عدم افشای اطلاعات محرمانه هستند یا خیر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
مزایا و معایب قرارداد عدم افشا
بزرگترین مزیت NDA این است که اطلاعات حساس در مورد مشاغل و کسب و کارها خصوصی نگه داشته می شود. امضای NDA از عمومی شدن و افشای اطلاعات محرمانه جلوگیری می کند.
ترتیبات این قراردادها بسیار صریح است و مشخص می کنند که چه چیزی قابل افشا است و چه چیزی نیست. علاوه بر این، NDA ها روشی عالی برای حفظ آرامش و اعتماد در یک رابطه هستند. این قرارداد ها همچنین عواقب افشای اطلاعات افشا شده را به وضوح مشخص می‌کنند و بدین ترتیب هر یک از طرفین مطلع هستند که با چه ضمانت اجراهایی روبرو می باشند.
از طرف دیگر برخی از افراد بر این باورند که قرارداد عدم افشا در واقع نشان دهنده شروع یک رابطه همکاری بر پایه ی بی اعتمادی می باشد. به عقیده ی این افراد این قراردادها مانع پیوستن افراد دارای استعداد و مهارت بالا به مجموعه های مختلف می باشند چرا که باعث محدودسازی آنها در مباحث مربوط به کارشان خواهد شد.
علاوه بر این مجبور کردن کارمندان فعلی به امضای این قراردادها در هنگام کار بر روی پروژه های مختلف ممکن است بر تجارب آنها در کسب و کار تاثیر منفی گذاشته و نسبت مجموعه نوعی حس بی اعتمادی پیدا کنند.
نقض قرارداد محرمانگی و عواقب آن
شایع ترین موارد نقض محرمانگی عبارت از سوء استفاده از اسرار تجاری، نقض کپی رایت، افشای دانش فنی و سایر موارد مربوط به مالکیت فکری می باشد.
ضمانت اجرای مربوط به نقض محرمانگی در موارد مختلف متفاوت است. قرار دادن وجه التزام ناشی از نقض تعهد در قرارداد و یا طرح دعوی برای جبران خسارت مالی ناشی از نقض تعهد از رایج ترین موارد می باشد.
در پایان باید گفت که قراردادهای عدم افشا یا محرمانگی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و چیزی بیشتر از یک قرارداد ساده می باشند و درک چگونگی مسئولیت و پایبندی دقیق به آن از اهمیت بالایی برخوردار است. لازم است اطلاعات محرمانه به صورت دقیق در قرارداد تعریف و مشخص گردند، همچنین مسئولیت دقیق هر یک از طرفین در افشا و نگهداری از اطلاعات از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. بعلاوه درج ضمانت اجراهای دقیق و البته متناسب از مشخصه های مهم یک قرارداد جامع در این زمینه است.
مشورت با متخصصان حقوقی در این زمینه و توجه همه جانبه به تمامی جزئیات در انعقاد این قرارداد ها امری ضروریست. برای تنظیم و انعقاد یک قرارداد همه جانبه و مطمئن می تواند از دانش متخصصان موسسه حقوقی کریمی و همکاران بهره برده و از طریق بخش تماس با ما مشاوره حقوقی تخصصی در این زمینه دریافت کنید.